องค์การสนธิสัญญาวอร์ซอ
องค์การสนธิสัญญาวอร์ซอ (Warsaw Treaty Organization)
กติกาสัญญาวอร์ซอ (Warsaw Pact) เป็นองค์การความร่วมมือทางการทหารของค่ายคอมมิวนิสต์ ซึ่งอยู่ในภูมิภาคยุโรปตะวันออก โดยมีสหภาพโซเวียตเป็นผู้นำ มีสมาชิกทั้งหมด 8 ประเทศ ได้แก่ สหภาพโซเวียต เยอรมนีตะวันออก โปแลนด์ เชสโกสโลวะเกีย ฮังการี โรมาเนีย บัลแกเรีย และอัลแบเนีย
ก่อตั้งขึ้นเมื่อ 14 พฤษภาคม ค.ศ. 1955 ข้อตกลงสำคัญคือเพื่อเป็นการป้องกันร่วมกันและประเทศภาคีสมาชิกทุกประเทศต่างยินยอมให้กองทัพของสหภาพโซเวียตเข้าไปตั้งในประเทศของตนได้
นอกจากเป็นสัญญาทางด้านการทหารแล้วยังเป็นข้อผูกพันทางด้านการต่างประเทศด้วย เนื่องจากประเทศสมาชิกต่างแสดงเจตจำนงให้สหภาพโซเวียตเป็นผู้นำในการดำเนินนโยบายการต่างประเทศ จึงเท่ากับเป็นปฏิกิริยาตอบโต้กลุ่มประเทศเสรีประชาธิปไตย
ผลกระทบที่ตามมา คือ ประเทศยุโรปตะวันออกอยู่ภายใต้อิทธิพลของสหภาพโซเวียต ทั้งนี้เพราะมีกองทัพของสหภาพโซเวียตอยู่ในประเทศของตน แต่ต่อมาประเทศสมาชิกหลายประเทศได้ปฏิรูปการปกครองให้เป็นประชาธิปไตยมากขึ้น เช่น โปแลนด์ โรมาเนีย ทำให้กติกาสัญญาวอร์ซอลดบทบาทลง จนกระทั่งปลายค.ศ.1991 สหภาพโซเวียตได้ล่มสลาย เป็นการยุติองค์สนธิสัญญาวอร์ซอไปโดยปริยาย
อดีตประเทศสมาชิกกติกาสัญญาวอร์ซอส่วนใหญ่ได้หันไปเข้าร่วมกับองค์การสนธิสัญญาป้องกันแอตแลนติกเหนือ โดยวันที่ 12 มีนาคม พ.ศ. 2542 ฮังการี สาธารณรัฐเช็ก และโปแลนด์ได้เข้าร่วมองค์การสนธิสัญญาป้องกันแอตแลนติกเหนือ ต่อมาในเดือนมีนาคม ค.ศ. 2547 บัลกาเรีย เอสโตเนีย ลัตเวีย ลิทัวเนีย โรมาเนีย และสโลวาเกียก็ได้เข้าร่วมเช่นเดียวกัน
ผลกระทบที่ตามมา คือ ประเทศยุโรปตะวันออกอยู่ภายใต้อิทธิพลของสหภาพโซเวียต ทั้งนี้เพราะมีกองทัพของสหภาพโซเวียตอยู่ในประเทศของตน แต่ต่อมาประเทศสมาชิกหลายประเทศได้ปฏิรูปการปกครองให้เป็นประชาธิปไตยมากขึ้น เช่น โปแลนด์ โรมาเนีย ทำให้กติกาสัญญาวอร์ซอลดบทบาทลง จนกระทั่งปลายค.ศ.1991 สหภาพโซเวียตได้ล่มสลาย เป็นการยุติองค์สนธิสัญญาวอร์ซอไปโดยปริยาย